صنعت دامپروری رویش گاو

جنبه‌های اقتصادی صنعت دامپروری رویش گاو و گاومیش به حیث ایجاد شیر و گوشت حائز اهمیت هست و از آنجا که در کشور‌ایران میلیون‌ها رأس گاو و گاومیش هر ساله میلیون‌ها بدن شیر و گوشت ساخت می کنند لذا این صنعت بنا بر عارضه ها متفاوت که یکی از مهم ترین آن سقط‌جنین دام هست هرسال متحمل زیان‌های هنگفت اقتصادی می‌گردد (1) . هر سقط به مفهوم زیان و خسارت به دامدار است، به این ترتیب بایستی عارضه ها سقط دام معلوم شود و راهکارهای مطلوب اتخاذ و اقدامات اضطراری جهت پیشگیری انجام گیرد . عامل ها عفونی معمولاً از دلایل رایج سقط‌جنین در گاو و گاومیش شناخته می‌شوند (1،8، 11، 15، 18 و 26) ولیکن عوامل مختلف دیگری مانند ناهنجاری‌های ژنتیکی، استرس گرمائی، مواد سمی، عوامل قارچی و بیماری‌های مقاربتی گاو و گاومیش نیز منجر سقط شده‌اند لذا از مهمترین این دست اندرکاران می‌توان بیماریزایی ویروسی و باکتریائی را ذکر کرد ولیکن در بعضا از موردها گزینش علت سقط در کشور‌ایران براثر بروسلا­آبورتوس بصورت مستقر بکرات گزارش ‌شده هست (1،3، 4 و 5) . کارشناسان و متخصص ها امور دامی بر این عقیده هستند که بروسلا آبورتوس از مورد ها حساس سقط‌جنین در سه ماه انتها آبستنی دام محسوب می گردد (1، 17 و 24) . در اکنون حاضر داده ها یه خرده در زمینه بقیه علل سقط‌جنین گزارش‌شده است . هدف با اهمیت از این نظارت آشنایی کارداران عفونی مؤثری می باشد که منجر سقط‌جنین در دام‌های توأم گله شده هست . بررسی سرمی در مسئله اسهال ویروسی، رینوتراکئیت عفونی گاو، زبان آبی‌رنگ و توکسوپلاسما گوندئی بویژه در رابطه با آلودگی‌های عفونی و به طور همزمان در گله­ئی توأم در فارم پرورشی در اطراف استان شمال ایران انجام شد . 

مواد 

و روشها 

تعداد نمونه و اطلاعات گله: تحلیل گله پرورشی در محیط یکی از استان‌های شمالی مرزوبوم (با میانگین رطوبت و دمای بیش از 50% و30 مرتبه سلسیوس) که مشتمل بر چهل‌وسه رأس گاو دورگه و ساکن در سنین در میان پنج ماه الی هشت سال و تعداد چهل‌وهفت گاومیش که از 5/2 ماه تا آبادی سال سن داشتند و با مشکل سقط مواجه بودند در ارتفاع یک زمان سقط چهره گرفت . در سال 91 از فروددین ماه الی تیرماه تعداد سه گاو و هفت گاومیش دچار سقط بودند و جنین آن ها زنده متولد نشده بود و در سال 90 از مهر الی آذرماه تعداد سه گاو و پنج گاومیش در همان فارم مبتلا سقط شده بودند . ضروری بذکر می باشد که شدت سقط از فروردین‌ماه آغاز و نقط ی اوج آن در اردیبهشت و خرداد سال 91 بود و این رخداد در طول سه ماه انتها آبستنی دام‌ها رخداد افتاده بود . حتمی بذکر است که سقط‌جنین در دام‌های گله توأم (گاو و گاومیش) یک خلل پایدار در ماه‌های تیر الی شهریور بود . در طول این مقطع تعداد سه گاو و هفت گاومیش دچار سقط گردیده بودند و همچنین در ارتفاع دیماه و بهمن سال قبل نیز تعداد سه گاو و پنج گاومیش بطور همزمان دچار نقص‌ سقط شده بودند که علت سقط موضوع ارزیابی قرارنگرفته و مشخص نشده بود . مدت سقط دام‌ها در تیرماه و شدت آن در ماه‌های مرداد و شهریور ثبت‌شده بود . وقوع سقط‌جنین در سه ماه پایان آبستنی دام گزارش‌شده بود . گله در آبان ماه سال 90 نیز علیه دو بیماری ویروسی سپتی سمی هموراژی و تب برفکی واکسینه گردیده بودند . گله بشکل آزاد در سالن‌های مفروش شده از سیمان نگهداری می‌شدند و با علوفه سبز، گندم، سیلو علف خشک،کنجاله پنبه‌دانه، ملاس اوره تغذیه‌شده و از آب جدید چاه به کار گیری می‌کردند . در موضوع مدیریت گله هم داده ها اضطراری از آن واحد پرورشی اخذ گردید . 

روش‌های آزمایشگاهی: در سال نود (از تیر الی شهریورماه) بدون در نظر به دست آوردن سن، نژاد و شرایط فیزیولوژیکی دام از سیاهرگ گردنی دام خون بمیزان 3- 5 میلی‌لیتر گرفته شد و پس از جداسازی سرم­های آن در دمای 20- جايگاه جهت تست محافظت شدند و بترتیب با یاری کیت‌های الایزا پایین با میزان حساسیت و منحصر به فرد بودن بیش از 93% براساس دستورالعمل آن، وجود آنتی‌بادی درمقابل بروسلا­آبورتوس، بیماری رینوتراکئیت تنفسی گاو، لهجه آبی، توکسو پلاسما و اسهال ویروسی قضیه تست قرارگرفته شدند . 

(Brucellosis Serum X2 Ab test kit; IDEXX, USA), IBR (CHEKIT Trachitest Serum kit; IDEXX, USA), BTV (Blue Tongue Virus Ab serum test kit; VMRD, Pullman, USA), T . 

gondii (Toxoplasmosis, Latex Agglutination Test - Fortress Diagnostics, UK), (BVDV Ag/ Serum Plus test kit - IDEXX, USA), 

جهت تائید سرم­های مثبت هر نمونه سرمی دام‌های سقط کرده دوبار موضوع آنالیز و نظارت قرارگرفتند در تست الایزا در قضیه رینوتراکئیت عفونی، گویش آبی رنگ و بروسلا­آبورتوس توکسوپلاسما گوندئی وجود آنتی‌بادی­های IgM و IgG معین شدند . 

تحلیل آماری: نظارت آماری در دام‌ها با کمک برنامه نرم‌افزاری 11- استتا(منبع؟) برحسب نوع دام، قابلیت و امکان سقط در طول دوره مطالعه (دام آبستن و یا سقط کرده)، سن دام فیس گرفت . گروه‌بندی گاوان برحسب سن (کمتر از 2، فی مابین 4-2 و بیش از 4 سال) و گاومیش‌ها (کمتر از3 و فی مابین 5-3 و بیش از 5 سال) انجام شد . آنالیز اولیه دام­هائی که تجربه یک‌بار سقط را داشتند جهت ارزیابی ارتباط بین سرم­های مثبت نسبت به عوامل گوناگون و اینکه در طول دوره مطالعه سقط‌جنین فیس گرفته‌شده یا این که نشده می‌باشد به کمک آزمون ظریف فیشر براساس شمارش سلول موردنظر کمتر از 5 در یکسری مجموعه قرارگرفتند . از امتحان ظریف فیشر جهت بررسی نسبت در میان گروه‌بندی سن دام، سرم­های مثبت در جنین‌های سقط شده، تاریخچه سقط در طول عصر مطالعه جهت عارضه ها یکسان به کار گیری شد . در آغاز نسبت در میان سرم مثبت و سقط‌جنین دام آنالیز شد و آن‌گاه آنالیز اکثر در قضیه متغیرهای قابل توصیف بین سقط‌های نخستین و بعدی براساس عفونت دوباره و یا این که عفونت‌هائی که براثر تضعیف سیستم ایمنی بوده هست فیس گرفت . جهت تعیین نسبت در میان سقط‌جنین‌های اخیر دام و سرم­های مثبت در برابر عوامل قضیه مطالعه و نیز برای محاسبه سابقه سقط قبلی، از جور رگرسیون منطقی با توجه به مقدار کم نمونه (تعداد43 گاو، 47 گاومیش) و تعداد محدود رخدادها (بترتیب در گاو و گاومیش 3و 7 مسئله سقط‌جنین) استفاده شد . 

نتایج 

تعداد هر مدل دام سقط کرده در ارتفاع عصر ارزیابی پنج رأس که یکسری بار آبستنی را تجربه کرده و نیمی از آن ها گاومیش­هائی بودند که سوابق سقط داشتن دو بر روی چهار رأس گاومیش­هائی که برای بار دیگر تجربه سقط داشتند مطالعه رخ گرفت این دام‌ها در برابر رینو تراکئیت عفونی گاو و بروسلا­آبورتوس دارنده سرم مثبت بودند . حال آنکه یک گاومیش سومی سقط‌جنین را تجربه داشت و در برابر بیماری رینوتراکئیت گاوی، زبان آبی و بروسلا­آبورتوس دارنده سرم مثبت و در برابر ویروس اسهال گاوی هم دارای عفونت استوار بود و مشخص گردید که ممکن هست دام‌ها با اولین سقط بطور دایم کثیف به اسهال ویروسی گاو بشوند (جدول 1) . در این نظارت و براساس محاسبه نخستین جنین‌های سقط شده، در هردو نوع دام داشتن سرم مثبت در مقابل بیماری ویروسی گویش آبی نسبت قابل‌توجهی وجود داشت (017/P= ) . 

اندازه سقط درگاو سرم مثبت در برابر عامل ها عفونی مختلف به طور قابل‌توجهی ارتقا داشت )36/0 .(P=حال آنکه در گاومیش این نسبت قابل‌ملاحظه فقدان (078/0=P) و در جدول 2 ارائه گردیده میباشد . 

سرم مثبت در برابر بروسلا­آبورتوس (25/6 ،7/66 و 8/53%، 001/0=P) در گاومیش­های بزرگتر از پنج سال دارنده سرم مثبت در برابر ویروس لهجه آبی‌رنگ (1/23%، 018/0= P)، و در برابرعوامل عفونی مختلف (3/6، 50، 8/53 و %006/0=P) که با سن نسبت قابل مراعات وجود داشت در حالی که چنین نسبت مهمی در سرم مثبت­ها در برابر هر ادله عفونی جود ندارد . در زمینه بروسلا­آبورتوس میزان شیوع 767/0= Pبرای ویروس اسهال گاوی 1P=، لهجه آبی رنگ 126/0P= و دررینوتراکئیت گاوی 152/0P= و در گاوها میزان شیوع در برابر عوامل متفاوت عفونی 836 /0= P بود (جدول 3) .